Jak rozszerzyć dietę niemowlaka?

Odpowiednie żywienie we wczesnych etapach życia dziecka ma ogromny wpływ na jego dalszy rozwój. Wpływa także na skłonność do występowania niektórych chorób cywilizacyjnych jak cukrzyca czy otyłość. Schemat rozszerzania diety niemowlaka, czyli spójrz na co powinnaś zwracać uwagę by zapewnić swojemu maluchowi najlepszy start!

1. Podstawa – karmienie piersią

Nieustannie i bezsprzecznie podkreśla się nie-zastępowalność mleka kobiecego. Specjaliści zalecają wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka (minimalnie 4 miesiące jeśli nie występują przeciwwskazania). W tym czasie mleko matki wypełnia całkowite zapotrzebowanie na płyny. Nie podajemy zatem soków, mieszanek czy nawet wody (oczywiście poza wyjątkami typu drakońskie upały czy choroby), bo może to niekorzystnie wpłynąć na łaknienie a dalej i laktację. Ciężko jednak określić właściwy moment zaprzestania karmienia. Przyjęto że po 12. miesiącu życia dziecka, kontynuowanie karmienia zależne jest od chęci matki i dziecka.

2. Decyduje rodzic i dziecko

Zasada która na stałe już zagościła w polskich zaleceniach. Uwzględnia ona indywidualizm zapotrzebowania dziecka. Nie musisz się już sztywno trzymać zaleceń. To Ty decydujesz „kiedy i co zje dziecko” a Twój maluch decyduje „ile zje”. Co oznacza to w praktyce? Jako rodzic podajesz dziecku pokarm. Twoim zadaniem jest baczna obserwacja pociechy. Jeśli grymasi czy wypluwa jedzenie to ono decyduje że nie chce jeść. Nie zmuszaj go do jedzenia. Obserwuj dziecko i rozwijaj w nim jego naturalne objawy głodu i sytości. Dopasuj posiłek pod apetyt dziecka. Pamiętaj – sztuczne namawianie do jedzenia czy „teatralne” zabawy są prostą drogą do przekarmienia!

3. Pokarmy uzupełniające wprowadź między 17 a 26 tygodniem życia

Jest to najlepszy okres czasu na rozszerzenie diety dziecka. Wprowadzenie produktów uzupełniających jest konieczne ze względu na rosnące zapotrzebowanie dziecka na składniki odżywcze. We wcześniejszych miesiącach życia dziecka w pełni wystarczające było mleko matki. Od tego momentu, do zaspokojenia potrzeb, niezbędne będą produkty uzupełniające. Wprowadzaj posiłki bez-mleczne stopniowo. Ważne by pod koniec 1. roku życia posiłki mleczne nie stanowiły więcej niż trzy. I 17. tydz. to przyjęte MINIMUM – nie konieczność – od którego możemy w ogóle myśleć o wprowadzeniu uzupełnienia diety. Pamiętaj że każde dziecko rozwija się trochę inaczej i w innym momencie nabywa umiejętność siedzenia z podparciem czy kontrolowanie ruchów głowy. Obserwuj swojego malucha i wybierz moment kiedy będzie faktycznie gotowy fizycznie i sprawnościowo na przyjmowanie pokarmów stałych.

4. Warzywa przed owocami + stopniowe wprowadzanie

Bardzo często dzieci z trudnością przyjmują wytrawny smak warzyw. Natomiast słodycz owoców sprawia, że ich akceptacja przez malucha jest dużo łatwiejsza. Zaleca się zatem by w pierwszej kolejności dzieci poznały smak warzyw. Dopiero po jakimś czasie (ok. 2 tygodni) dołącz do diety owoce. Pamiętaj – jeśli maluch nie będzie chciał zjeść nowego produktu – nie rezygnuj. Jedna czy dwie próby podania to za mało. Często dopiero po kilkunastu próbach maluch zaakceptuje zupełnie nowy smak. Liczy się wytrwałość.

Nowe produkty wprowadzaj stopniowo a najlepiej pojedynczo. Będziesz wtedy mogła obserwować dziecko i zauważać ewentualne reakcje alergiczne jak wysypka skórna czy biegunka po dołączeniu do diety np. pomidora. Początkowo zaczynaj od małych ilości jak 3-4 łyżeczki.

5. Gluten i alergeny – nie opóźniaj wprowadzania

Unikajmy zarówno zbyt wczesnego (< 17. tygodnia) jak i zbyt późnego (>12 mies.) wprowadzania glutenu. Niezależnie od wieku ważne by rozpocząć podawanie produktu glutenowego w małych ilościach. Tak by obserwować reakcję dziecka.

Natomiast truskawki, kakao, orzechy, cytrusy, sezam, jaja i inne możesz wprowadzać już przed 1 rokiem życia. Zgodnie z aktualną wiedzą nie ma potrzeby opóźnienia wprowadzania produktów alergizujących. Podawaj produkty wraz z rozszerzaniem diety malucha, początkowo oczywiście w niewielkich ilościach. Obserwuj jednak swoje dziecko. Patrz jak reaguje na nowy produkt. Jeśli pojawiła się reakcja alergiczna zrezygnuj z tego pokarmu i skonsultuj się z lekarzem alergologiem czy dermatologiem

6. Mleko krowie – nie wcześniej niż po 11 miesiącu życia

Małe ilości mleka krowiego można podawać wcześniej, jednak jako główny posiłek możesz wprowadzić mleko dopiero po 12 miesiącu życia dziecka. Po tym okresie jego spożycie nie powinno jednak przekraczać 500mL na dzień. Przetwory mleczne jak kefir, jogurt czy twaróg włączaj stopniowo od 7 miesiąca.

Uwaga na mleko kozie lub owcze! Nie podawaj go dziecku przed ukończeniem 12 miesiąca życia.

7. Całe jajko już od początku uzupełniania diety

Jajo możesz obecnie wprowadzać od początku dodawania pokarmów uzupełniających czyli w 5-6 miesiącu. Nie musisz, jak było wskazane wcześniej, rozgraniczać wprowadzania białka i żółtka jaja. Wprowadzaj od razu całe jajo. Wydłużanie podaży białka dziecku nie ma obecnie uzasadnienia medycznego. Pamiętaj jednak by nie podawać dziecku jaja w formie surowej.

8. Mięso od 5. a ryby od 7. miesiąca

Mięso ze względu na liczne niezbędne składniki odżywcze jak żelazo, cynk czy pełnowartościowe białko, zaleca się wprowadzać już od początku uzupełniania pokarmami. Mięsa z wyboru to drób, jagnięcina, królik czy wołowina. Oczywiście dobrej jakości i najlepiej z hodowli na wolnym wybiegu. Zacznij od 10g gotowanego mięska np. jako dodatek do zupek by pod koniec 1 roku życia dziecka uzyskać ok. 20g mięsa. Do 3 roku życia podroby nie są wskazane.

Nie zapominaj o rybach, które podawaj dziecku 1-2 razy w tygodniu (początkowo raz w tygodniu obserwując reakcje dziecka). Wybieraj ryby tłuste jak śledź czy łosoś, które bogate są w niezbędny kwas tłuszczowy DHA. Unikaj jednak podawania ryb drapieżnych jak miecznik, tuńczyk czy makrela królewska.

A – no i żadnych podrobów. Przynajmniej do 3. roku życia.

9. Cukier, sól, miód – unikaj

Unikaj! W diecie niemowlaka należy eliminować przyprawianie solą a także unikać słodzenia cukrem czy syropami owocowymi (słodzenie wody czy herbat). Ich wprowadzanie będzie bowiem zwiększać ryzyko wystąpienia nadciśnienia czy próchnicy. Chcesz cukier zastąpić miodem? Do 12 miesiąca życia nie należy go wprowadzać (ryzyko zakażenia i rozwoju botulizmu dziecięcego). Spraw zatem by dziecko poznało prawdziwy smak produktów. Wiedz, że nie potrzebuje ono soli czy cukru by potrawa mu smakowała. Rozwiń w nim już teraz zdrowe preferencje żywieniowe.

10. Woda – żadne soki

Jak pisałam wyżej do 6 miesiąca życia pokarm matki wystarcza do pokrycia zapotrzebowania dziecka na płyny. Rozszerzając dietę dziecka najlepszym zaspokajaczem pragnienia jest woda. Rozwiń już teraz w dziecku tę zdrową umiejętność picia wody a zimniejszych ryzyko wystąpienia otyłości u swojej pociechy. Po prostu oferuj dziecku ją kilka razy dziennie.Ważne by woda była dostosowana do potrzeb dziecka. Wybieraj wodę źródlaną lub nisko mineralizowaną (< 500mg/L), niskosodową. A co z sokami owocowymi? Po prostu nie. Wg Amerykańskiej Akademii Pediatrii do 12 miesiąca życia nie przynosi żadnych korzyści zdrowotnych więc masz wybrać po prostu owoc. Dopiero po 1 roku życia możesz pomyśleć o 100%, bez dodatku cukru soku jednak w ilości nie większej niż 1/2 szklanki.

11. Witamina D i K – suplementuj

Zaleca się suplementację witaminą D wszystkich dzieci do 1. roku życia (400-600IU/dzień w zależności od wieku dziecka). Jeśli dziecko przekroczy 1. rok życia to suplementacja wskazana jest od września do maja oraz całorocznie przy niewystarczającym nasłonecznieniu.

Witamina K polecana jest profilaktycznie wszystkim dzieciom w okresie od 2. tygodnia do 3.miesiąca życia (dawka 25 µg/dobę).

12. Kwas DHA – zależny od mamy

Wraz z mlekiem matki dziecko otrzymuje odpowiednią ilość tego wielonasyconego kwasu tłuszczowego. Matka jednak powinna w tym czasie stosować suplementację (od 200-600 mg/ dzień w zależności od ilości spożywanych ryb w diecie). Powyżej 6 miesiąca życia suplementacja dla dziecka jest wskazana, gdy nie dostarcza wystarczającej ilości DHA z pokarmem.

Podsumowanie tematu schemat rozszerzania diety niemowlaka

Ty jako rodzic decydujesz o wielu aspektach. Twoim zadaniem jest obserwacja dziecka. Słuchaj, patrz, reaguj i od samego początku dbaj o zdrowe nawyki żywieniowe swojej pociechy.

Autor: mgr dietetyk Monika Zaremba, diet4kids

Może Cię zainteresować:

• Wybiórczość pokarmowa i jej oblicza
• Dieta bez mleka?
• 5 mitów dotyczących żywienia małych dzieci
• 8 sposobów na zdrowe żywienie dziecka
• Dieta przy zaparciach u dzieci

ŹRÓDŁA: