Dieta przedszkolaka – 8 porad dla rodziców
Dieta przedszkolaka – 8 porad dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym
Nie zawsze jest łatwo zachęcić dziecko do zdrowego żywienia. Poniżej kilka porad dla rodziców na co zwracać uwagę w diecie przedszkolaka.
1. Jako rodzic kontrolujesz zapasy – rób to z głową
Proponuj szeroki wybór zdrowych produktów. Twoim zadaniem, jako rodzica, jest oferowanie urozmaiconego i zdrowego wyboru żywieniowego. Od dziecka zależy w jakiej ilości i czy w ogóle zje oferowane produkty. Jeśli regularnie proponujesz dziecku zdrowe posiłki, zwiększasz szanse na kształtowanie prawidłowych nawyków, dostarczasz dziecku niezbędne składniki odżywcze do rozwoju i polepszasz jego szanse na zdrowie w przyszłości. Chyba o to chodzi, prawda? Zdrowe opcje to świeże warzywa i owoce, produkty mleczne (np. jogurt naturalny ze świeżymi owocami zamiast słodzonego jogurtu owocowego), produkty pełnoziarniste (np. chleb razowy zamiast białego), ryba choć raz w tygodniu czy domowe pasty kanapkowe z nasion strączkowych zamiast gotowych szynek.
Jeśli w domu dziecko będzie miało zdrową ofertę żywieniową, to z niej będzie wybierać i do tego będzie przyzwyczajone – pamiętaj o tym!
2.Dziecko to nie odkurzacz – nie wymagaj by zjadło wszystko co jest na talerzu
Jeden z podstawowych i częstych błędów żywieniowych – zmuszanie dzieci do jedzenia. Efekt – frustracja rodziców i płacz dziecka. Jeśli dziecko samo nakłada sobie jedzenie – weź pod uwagę że w tym wieku może jeszcze nie wiedzieć ile jest mu potrzebne do nasycenia. Może więc nałożyć sobie za dużo. Jeśli Ty nakładasz dziecku jedzenie – pamiętaj (co jest częste) by nie nakładać mu porcji jak dla osoby dorosłej. Zaproponuj mu porcję dopasowaną pod jego wiek np. nie cały pieczony kotlet z indyka, tylko 50g pieczonego indyka, nie 1/2 woreczka kaszy tylko 1/3 woreczka kaszy, nie połowę talerza warzyw tylko 1/2 talerzyka warzyw. Jest to czas kiedy dziecko wciąż uczy się kiedy jest najedzone, a kiedy głodne. I Twoim zadaniem jest mu w tym pomagać! Pomagać słuchać swego ciała, które mówi „jestem głodny / jestem pełny”.
Jeśli dziecko komunikuje Ci – „nie chce już więcej” – to daj mu święty spokój. Zapytaj czy już się najadł – jeśli tak, to nie przymuszaj. Nie rozdzielaj pozostawionego jedzenia na części w stylu – „tą część musisz zjeść, bo inaczej nie odejdziesz od stołu”. Pamiętaj – jednego dnia może zjeść więcej, innego mniej. Na spokojnie!
3.Regularne pory wspólnych posiłków
Weekendami czy kiedy dziecko jest w domu, proponuj mu stałe pory 3 posiłków głównych i stałe pory 2-3 przekąsek. Staraj się nie oferować dziecku jedzenia gdzieś pomiędzy. Jeśli 1 h przed obiadem dziecko zjadło loda czy kanapkę, możesz oczekiwać że starannie przygotowany i zdrowy posiłek nie zniknie z talerza dziecka. No bo po co ma jeść, gdy nie jest głodne? Gdy nadchodzi czas posiłku, usiądź z dzieckiem spokojnie przy stole. Wyłącz rozpraszacze jak TV / laptop / komórkę. Naucz jedzenia spokojnie, zamiast niekontrolowanie w biegu. I pozwól mu zjeść tyle na ile ma ochotę, a nie tyle ile Tobie się wydaje że „powinno zjeść”.
4.Najlepsza woda
Regularnie proponuj dziecku do picia wodę. Dziecko zaangażowane w daną aktywność, nie kontroluje uczucia pragnienia. Może być to woda z cytryną, miętą, pomarańczą. Jednak woda. Odrzuć kaloryczne, słodzone napoje, lemoniady, słodzone herbatki, zdrowe soczki. Po co rozwijać ryzyko wystąpienia cukrzycy czy nadmiernie pobudzać dziecko kofeiną z coca-coli? Po co martwić się że dziecko nie je obiadu, bo przed chwilą wypiło 0,5L słodkiego napoju? W ramach zaspokajania pragnienia oferuj dziecku wodę, którą może nosić z sobą w swoim ulubionym bidonie/ wybranej butelce do wody. Jeśli chcesz zaproponować sok zamiast świeżych owoców, podaj go dziecku w ramach przekąski / posiłku. Pomiędzy woda, woda i jeszcze raz woda.
5.Wyłącz TV, odstaw laptopa
Reklamy telewizyjne to duża próba dla kształtowania zdrowego odżywiania dziecka. Słodzone płatki śniadaniowe, kolorowe fast foody, słodycze w kształcie ulubionych zabawek to reklamy które bardzo przemawiają do młodego pokolenia. Dodatkowo dzieci patrzące w TV czy laptopa, często (ku uciesze rodziców) bezproblemowo spożywają posiłki. Bezproblemowo = niekontrolowanie. Co niestety naraża je na problem z utratą kontroli mechanizmów apetytu i sytości w przyszłości. Stąd wyniki pokazujące wyższe BMI u dzieci spożywających posiłki przed telewizorem czy komputerem. Zastosuj więc prostą zasadę – jedząc, nie oglądasz. Najlepiej też ogranicz oglądanie TV/komputera do 1h dziennie.
6.Ucz dziecka manier przy stole, zaangażuj w gotowanie, zaangażuj w wybór
Chcesz bądź nie, ale Twoje dziecko rośnie. I jeśli jeszcze nie zacząłeś wyjaśniać zasad dobrego zachowania przy stole, to nastał najwyższy czas. Dziecko może pomóc Ci nakrywać do obiadu, zbierać talerze po posiłku. Może używać serwetki gdy się ubrudzi, nie mówić z pełnymi ustami a także nie sięgać do talerza innej osoby gdy zauważy coś smacznego. Pamiętaj że dziecko Cię obserwuje – świeć więc przykładem! Dodatkowo zaangażuj dziecko w przygotowanie posiłku. Zapytaj co woli zjeść jutrzejszego dnia na obiad. Zabierz na targ i pozwól wybrać gruszki czy marchewki. Zaciekawisz je tematem jedzenia, zyskasz większe zainteresowanie przygotowanym posiłkiem i przy okazji uzyskasz choć trochę pomocy.
7.Aktywność fizyczna dzieci – włącz ją w codzienność
W erze gier komputerowych, odrabiania lekcji na laptopie czy oglądania bajek na tabletach, bieganie po podwórku i zabawy w chowanego nie należą do podstaw. Od małego ucz zatem dziecko aktywnego spędzania czasu, kształtując zdrowe nawyki i torując jego przyszłość w lepszym kierunku. W tym wieku dzieci powinny spędzać min. 3 h dziennie na aktywności fizycznej, w tym 1h o wysokiej intensywności jak skakanie, bieganie, jazda na rowerku. Czas spędzany przed TV podlega ograniczeniu do max 1h! A jak wygląda z Twoim dzieckiem?
Wyjdź z nim do parku na rower, naucz pływać, uczestnicz w lokalnych aktywnościach dla dzieci, wyjedź ze znajomymi na biwak nad jezioro czy w góry. Pokaż zwierzęta w naturze, a nie na kanale przyrodniczym. Zagraj z dzieckiem w siatkówkę, zamiast oglądać ją na kalane sportowym. Rusz dziecko i siebie – skorzysta zdrowie ale i relacja między Wami.
8.Jedzenie to nie miłość
Jedzenie może być oznaką miłości, przywiązania, opieki. Wspólne przygotowywanie posiłków może stwarzać warunki ciepła i rodzinnej atmosfery. Jednak samo przygotowanie jedzenia dla dziecka, nie zastąpi mu przytulenia, uwagi, rozmowy, pochwały czy też nagany. I nie łącz tych rzeczy. Inaczej Twoje dziecko w przyszłości zacznie zajadać emocje i stresy, zamiast sobie z nimi radzić. A tego chyba nie chcesz, prawda?
Masz jeszcze jakieś rady dla innych?
ŹRÓDŁA:
- Robinson T.N., Borzekowski D.L., Matheson D.M., Kraemer H.C.: Effects of fast food branding on young children’s taste preferences. Arch. Pediatr. Adolesc. Med., 2007; 161 (8): 792-7
- Dubois L., Farmer A., Girard M., Peterson K.: Social factors and television use during meals and snacks is associated with higher BMI among pre-school children. Public Health Nutr., 2008; 11(12): 1267-1279
- Piórecka B., Kuciel J., Płonka M., Schlegel-Zawadzka M.: Reklama audiowizualna a zachowania żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym. Zdr. Publ. Zarz., 2012; 10 (B): 221-226
- Epstein LH, Roemmich JN, Robinson JL, Paluch RA, Winiewicz DD, Fuerch JH, and Robinson TN. (2008) A Randomized Trial of the Effect of Reducing Television Viewing and Computer Use on Body Mass Index in Young Children. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine. 162(3):239-245
- Brown, Jeffrey. “Kids Increasingly Staring at Glowing Screens, Study Finds.” PBS. Public Broadcasting Service, 25 Oct. 2011. Web. 07 Apr. 2017
- WHO – https://www.who.int/news-room/detail/24-04-2019-to-grow-up-healthy-children-need-to-sit-less-and-play-more
- Heather C Hamner, Latetia V Moore, Dietary quality among children from 6 months to 4 years, NHANES 2011–2016, The American Journal of Clinical Nutrition, , nqz261, https://doi.org/10.1093/ajcn/nqz261
- Charzewska J., Chwojnowska Z., Wajszczyk B.: Normy na energię i składniki odżywcze oraz ich rola w rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym, w: Rekomendacje dla realizatorów żywienia z zakresu zasad prawidłowego żywienia dzieci w przedszkolach, red. Charzewska J., IŻŻ, Warszawa 2011, 31-52
- Orkusz A., Włodarczyk A.: Ocena żywienia dzieci w przedszkolu na podstawie dekadowych jadłospisów. Nauki Inż. Technol., 2014; 1 (12): 72-81
- Kostecka M.: Prawidłowe żywienie dzieci w wieku przedszkolnym jako niezbędny element profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Piel. Zdr. Publ., 2013; 3 (3): 257-263